Tijdlijn Katharisme

TIJDLIJN KATHARISME

Voor zover deze tijdlijn nooit uitputtend noch volledig kan zijn, ga ik ervan uit dat de datums en gebeurtenissen historisch correct zijn. Dat is mijn enig streven. Soms worden auteurs tussen haakjes vermeld als ze een afwijkende datering hanteren.

950 – 1099 

950

Het bogomilisme verspreidt zich in het Bulgaarse Rijk. Deze leer is verwant aan het katharisme, maar er blijft discussie over de exacte verbanden tussen de twee, als die er al waren. Sommigen denken dat de leer van de Bogomielen tot in Zuid-Frankrijk is doorgedrongen. 

970

Verhandeling van priester Kosmas tegen de eerste bogomielen van Bulgarije. 

1000

Het bogomilisme vestigt zich in Griekenland en Klein-Azië. Evangelische gemeenschappen worden gesignaleerd in heel Europa, vooral in Champagne, Aquitanië, Périgord, Toulouse, Vlaanderen en Piemonte. 

1022

Twaalf kanunniken worden verbrand op de eerste brandstapel te Orléans. 

1025

In Turijn, Toulouse en Aquitanië worden ketters verbrand. 

1035

Brandstapels in Luik. 

1028

Te Charroux wordt een concilie gehouden op verzoek van Willem V van Aquitanië om de ‘vergissing’ te bevechten. 

1049

Op het concilie van Reims praat men over de ketters in Frankrijk.·          ·        

 > Begin Gregoriaanse hervorming 

1054

Schisma tussen de Latijnse christenen (Rome) en de Griekse christenen (Byzantium). 

1056

Een concilie te Toulouse bedreigt de ketters met excommunicatie maar laat hen de mogelijkheid om zich te bekeren en te verzoenen met de Romeinse kerk. 

1073

Pontificaat van Gregorius VII.  Hoogtepunt van de gregoriaanse hervorming. 

1077

Te Kamerijk worden ketters verbrand, waaronder Rahmird, die later door de paus in eer wordt hersteld. 

1095

Oproep tot de Eerste Kruistocht naar het Heilig Land door paus Urbanus II. 

1099

Eerste kruistocht naar het Heilig Land en verovering van Jeruzalem. 

1100 – 1199 

1100

Verbranding van de bogomiel Basileios en zijn volgelingen te Constantinopel. 

1114

Te Soissons worden ketters verbrand, wellicht de eerste primitieve katharen. 

1115

Eerste ketterbrandstapels in Toulouse en omgeving. 

1116

Begin boeteprediking van de Hendrik tussen le Mans en Toulouse (tot in 1145). 

1119

Op een concilie te Toulouse maant de paus de wereldlijke machten aan om strenger op te treden tegen de ketterij. 

1120

Prediking Petrus van Bruis in de Dauphiné en de Rhônevallei. (Tot in 1240)      

> Einde Gregoriaanse hervorming. 

1122  

Kerkelijke nultolerantie voor andersdenkenden. 

1126 

Pierre de Bruis veroordeeld tot de brandstapel in Saint-Gilles (Frankrijk). 

1132

Handelsverdrag tussen Narbonne en Genua (in 1164 met Pisa). 

1135

Brandstapels laaien op te Luik. Kathaarse gemeenschappen met een episcopale hiërarchie worden voor het eerst vermeld in de streek tussen Keulen en Luik. Brandstapel te Utrecht. Concilie van Pisa.

1140 – 1150

Campagne van constructies van castra in het gebied van de Trencavels. 

1143 

Brandstapels te Keulen. Oproep van Everwin van Steinfeld aan Bernardus van Clairvaux

1144

Val van Edessa in Palestina, mislukking van de tweede kruistocht die gepredikt werd door Bernard de Clairvaux. 

1145-1147

Bernardus van Clairvaux trekt op missie in de streek rond Toulouse en Albi tegen de Henricianen maar ontdekt kathaarse gemeenschappen. Hij doet vergeefse pogingen om het met de katharen sympathiserende volk weer naar de katholieke Kerk terug te loodsen. Arnoldus van Brescia zet het Romeinse volk op tegen de paus (tot in 1252). 

1148

Concilie van Reims. Zij die ketters toelaten op hun gebied, worden als medeplichtigen veroordeeld. Installatie van tempeliers te Champagne. 

1155

Vervolging in het Rijnland met brandstapels te Keulen, Bonn en Mayence.Eckhart van Schönau schrijft voor het eerst over ‘katharen’.  

1156

Onthoofding en verbranding van Arnoldus van Brescia te Rome. 

1157

Te Reims wordt een concilie tegen de ketterij gehouden waarbij een repressieve antiketterse procedure wordt opgesteld.  

1162

Antiketterse campagne in Vlaanderen van aartsbisschop Hendrik van Reims. Graven van Barcelona worden koningen van Aragon. 

1163

Het Concilie van Tours onder paus Alexander III wijst op de vooruitgang van het katharisme en kondigt strenge maatregelen af. De Inquisitie wordt ingesteld. Brandstapel te Keulen. Eckbert van Schönau gebruikt voor het eerst de term ‘kathaar’. Concilie van Lombers: een debat tussen katholieken en katharen. 

1164

Brandstapel te Trier. 

1165

Een kathaarse vergadering te Lombers nabij Albi vindt plaats in aanwezigheid van een Occitaanse kathaarse bisschop.  Het was een door ridders beschermd openbaar dispuut tussen katholieken en katharen, onder leiding van Giraud, aartsbisschop van Albi.  Andere bekende aanwezigen waren Roger I Trencavel en Constance, de zus van de Franse koning (ze was tevens de echtgenote van graaf Raymond V van Toulouse).  Ook de bisschoppen van Toulouse, Albi, Nîmes, Agde en Lodève en de aartsbisschop van Narbonne waren aanwezig.  Men geraakte het echter niet eens, de katharen hebben zich niet bekeerd. 

1167

Internationale kathaarse kerkenvergadering te Saint-Félix-en-Lauragais, voorgezeten door Nicetas, de Bulgaarse bogomielenleider en patriarch uit Constantinopel, die in die tijd door Zuid-Frankrijk trekt om te prediken.  Nicetas bevestigt de volgende personen in hun bisschoppelijke functie: Robert d’Espernon, bisschop van Noord-Frankrijk, Sicard Cellarier, bisschop van Albi, Bernard Raymond, bisschop van Toulouse, Gerald Mercier, bisschop van Carcassonne, Raymond de Casals, bisschop van Agen. Ook is er sprake van een zekere Marcus, bisschop van Lombardije (zo werd toen Italië genoemd). Men organiseert vier Occitaanse kathaarse bisdommen (Agen, Albi, Carcassonne en Toulouse).  Op het derde Lateraans Concilie wordt het katharisme veroordeeld. Brandstapel te Vézelay. In Lavaur het eerste gewapende optreden tegen de katharen.   

1170-1230

Hoogtepunt van het Occitaanse Katharisme. 

1172

Brandstapel te Atrecht. 

1173

Prediking van Valdès en de Armen van Lyon, de latere waldenzen

1175

Eerste vermelding van een kathaars huis in de Lauragais (te Fanjeaux). 

1177

Brief van Raymond V aan de Orde van Cîteaux om deze op de hoogte te stellen van de ‘verschrikkelijke ontwikkeling’ van de kathaarse ketterij. 

1178

Mini-kruistocht van cisterciënzers in de streek van Toulouse en Albi met een debat tussen de katharen en de vertegenwoordigers van de katholieke Kerk in Toulouse. 

1179

Het derde Lateraans Concilie van paus Alexander III vraagt hardere maatregelen tegen de katharen en hun beschermheren in de Languedoc.  In feite worden ze in de kerkban gedaan. Ook ijvert deze paus voor een herstel van de waardigheid van de katholieke geestelijkheid. Alliantie van Roger II Trencavel met Alfons II van Aragón

1180

Filips-Augustus wordt koning van Frankrijk. In datzelfde jaar publiceert Chrétien de Troyes zijn epos ‘Le roman de Perceval ou Le Conte du Graal’. 

1181

Brandstapel te Reims en in de Champagne. Plundertocht in de Languedoc onder leiding van kardinaal Henri d’Albano. De gebieden van Albi tot aan Toulouse worden hierbij verwoest. 

1182

Antiketterse actie van Guillaume van Champagne in Vlaanderen. Brandstapel te Atrecht. Valdès en de Armen worden verjaagd uit Lyon. 

1184 (4 november) 

Concilie van Verona. De paus vaardigt tijdens dit concilie het decreet van Verona ‘Ab abolendum’ uit met antiketterse maatregelen op Europese schaal. Anathema van katharen en waldenzen. 

1191

Verkiezing van zwakke paus Celestinus III. Begin consulaat te Carcassonne.  

1194

Raimon VI wordt graaf van Toulouse (1194-1222). Aimery III wordt burggraaf van Narbonne (tot 1238). Raimon Roger Trencavel wordt graaf van Carcassonne onder voogdij van Bertran van Saissac. Raymond VI zal regeren van 1194 tot 1222.  

1195

Concilie van Montpellier. 

1196

Peire II wordt koning van Aragon. 

1198

Begin van het pontificaat van Innocentius III (†1216). Op het concilie van Gerona vaardigt koning Peire II van Aragon antiketterse maatregelen uit waarbij alleen sprake is van waldenzen. Vredesverdrag tussen Toulouse en Barcelona. 

1199

Paus Innocentius III vaardigt het decreet van Viterbe uit en verklaart de kerk bevoegd om excommunicatie en verbeurdverklaring als straf uit te spreken en toe te passen.  De bul heet Vergentis in senium. Zo werd het mogelijk om niet alleen ketters zwaarder aan te pakken, maar ook hun familie en nakomelingen.  Dit moest het mogelijk maken om de Occitaanse adel haar kastelen en eigendommen te ontnemen en ze dan aan de Franse baronnen over te dragen. 

1200-1298 

1200

Brandstapel te Troyes. 

1201

Brandstapel te Nevers en la Charité-sur-Loire. Innocentius vraagt de graaf van Toulouse om de ketters op zijn grondgebied te vervolgen. Laatste alliantie tussen Foix en Carcassonne tegen Toulouse. 

1202-1207

Mislukking van cisterciënzische missionarissen in de Languedoc. 

1203

Begin van de kathaarse Bosnische kerk. 

1204

Pierre van Castelnau en Arnau Amalric worden benoemd tot pauselijke legaten om Raimon VI te overtuigen de ketterij aan te pakken. Te Mirepoix vindt een kathaarse vergadering plaats. Men begint met de wederopbouw van het castrum kasteel van Montségur op verzoek van katharen. Te Carcassonne ontmoeten waldenzen en katharen elkaar op verzoek van de koning van Aragon, maar ook hij beoordeelt beide bewegingen als ketters. 

1205-1206

Wijding van Esclarmonda van Foix tot bonne femme, dit gebeurde in het kasteel van Fanjeaux. De graaf van Foix nam deel aan de ceremonie waarbij zijn zuster Esclarmonda het kathaars geloof aanneemt.  Er waren nog andere edelen naast de graven van Foix die het katharisme aannamen, nl. de burggraven van Béziers en Carcassonne en de Trencavels.  

1206

Missie van bisschop Diego de Acebo van Osma en Domingo Guzman in de Languedoc. Diego en Dominicus stichten het klooster van Prouilhe-Fanjeaux. De graaf van Toulouse wordt geëxcommuniceerd. Er vindt een debat plaats tussen katholieken en katharen te Pamiers, met dit ‘incident’ begint het conflict tussen de met de katharen sympathiserende adel en de katholieke priesters.    

1207

Pierre van Castelnau excommuniceert de graaf van Toulouse. Debat tussen katholieken en katharen te Montréal. 

1208

Pierre van Castelnau wordt op 14 januari vermoord. Paus Innocentius III roept op tot een kruistocht tegen de ketters. 

1208/1209

De Orde van de Franciscanen wordt opgericht. 

1209

Op het Concilie van Avignon wordt Raimon VI voor de tweede keer geëxcommuniceerd. Aanvang van de baronnenkruistocht in (1209-1223) in juni te Lyon tegen de Zuid-Franse prinsen van Toulouse, Foix en Carcassonne.  Raimon VI onderwerpt zich aan de katholieke kerk en sluit zich aan bij de kruisvaarders. Kruistocht in Bas-Quercy. Verovering en bloedbad van Béziers (22 juli). Verovering van Carcassonne door de kruisvaarders (1-15 augustus). Intussen wordt ook Carcassonne belegerd (1 augustus). Arnau Amalric installeert zich te Narbonne. Simon IV van Montfort wordt aangesteld als leider van de kruistocht. Mislukte aanval op Cabaret. Raimon Roger Trencavel sterft op 10 november in de gevangenis, hij was pas 24 jaar oud. Zijn opvolger in Béziers en Carcassonne wordt Simon van Montfort zelf. Brandstapel van Casseneuil. Talrijke Occitaanse steden worden door de kruisvaarders veroverd. 

1210

In februari belegert Montfort zonder succes de kastelen van Cabaret. Executie van opstandelingen van Montlaur. Het Occitaanse garnizoen van Bram wordt mishandeld door Montfort. Verovering van Minerve door Simon van Montfort (22 juli). Brandstapel met 140 slachtoffers. Beleg en inname van Puivert. Belegering en verovering van Termes door Simon van Montfort. Brandstapel te Parijs. 

1211

Derde excommunicatie van Raimon VI tijdens een concilie te Montpellier. Begin maart geeft Cabaret zich over.  Overwinning van graaf van Foix op Friese en Duitse huurlingen/hulptroepen te Montgey. Verovering van Varilhes, Roquefixade en Lavaur door Simon van Montfort (3 mei) en executie van 80 ridders en de grootste brandstapel van de kruistochten met 400 verbrande ketters. Eerste beleg van Toulouse zonder resultaat (16-29 juni).  Brandstapel van Les Cassès met 60 (90?) slachtoffers. Slag bij Castelnaudary met nederlaag van Toulouse (sept.). Talrijke versterkingen worden ingenomen door Montfort. Raimon VI begint een succesrijke tegenaanval.  

1212 (3 april)

Simon van Montfort ziet zich verplicht om de na de opstand verloren gegane gebieden te heroveren.  Op 11 april herovert hij de burcht van Hautpoul en steekt deze in brand. Versterkingen komen aan voor kruisvaarders.  Guy de Montfort, de broer van Simon, neemt Lavelanet in, valt Foix opnieuw aan, vernietigt Couserans en de gehele laagvlakte tot aan de porten van Toulouse.  Hij herovert Saverdun en het land d’Olmes. Verovering van de streek rond Agen, Albi en van de Quercy door Simon van Montfort.  Arnau Amalric wordt aartsbisschop van Narbonne.  Brandstapel van Straatsburg.  Verovering van Gascogne en Béarn door Montfort. Toulouse vraagt de hulp van Aragon. Op 1 december worden de Statuten van Pamiers uitgevaardigd: een charter met Franse wetten die de Occitaanse moesten vervangen. 

1213

Raimon VI betoont eer aan de koning van Aragon (27 januari), die tijdens de veldslag bij Muret sneuvelt (september). Loup de Foix, prins van het grafelijk huis van Foix-Sabarthès, wordt ingewijd door Guilhabert de Castres. Ontbinding van Occitaans-Aragonees verbond. Raimon VI vlucht naar Engeland. Simon van Montfort bezet Toulouse. Raymond-Roger van Foix tekent de overgave. 

1214 (27 juli)

Slag bij Bouvines, waarbij de Franse koning eindelijk kan afrekenen met zijn voornaamste vijanden (de Duitse Keizer Otto IV en de Engelse koning Jan Zonder Land).  Nu de Franse koning de handen vrij had, kon hij zich met de gebeurtenissen in het zuiden gaan bemoeien. 

1215

Toulouse onderwerpt zich in mei aan Montfort. 

1215 (januari)

Het Concilie van Montpellier, bijeengeroepen door de pauselijke legaat Robert de Courçon, beveelt aan dat Simon van Montfort de leiding krijgt in Toulouse. Op 20 april arriveert kroonprins Lodewijk VIII met een leger in het zuiden en ontmoet er Simon van Montfort en Arnaud Amaury. In mei rijden ze gezamenlijk Toulouse binnen, maar daarna vertrekt de kroonprins weer. Tijdens het vierde Lateraans concilie in november wordt Raimon VI afgezet en kent men het graafschap van Toulouse toe aan Simon van Montfort. Stichting van de orde van de dominicanen en officiële kerkelijke erkenning van de bedelorden.  In ditzelfde jaar begint Innocentius III een kruistocht tegen heidens Pruisen, maar dat wordt een mislukking. 

1216

Aanvang van de reconquista door Raimon VI en zijn zoon, die Beaucaire inneemt, wat voor de kruisvaarders hun eerste nederlaag betekent: zelfs na maanden belegering slagen zij er niet in Beaucaire opnieuw te heroveren op de 17-jarige jongen.  De Occitanen heroveren Toulouse, Lavaur, Puylaurens, Minerve, Montréal en Mirepoix . Dood van Innocentius III. Begin pontificaat van Honorius III. Erkenning van de dominicanenorde door de paus. Het door Montfort heroverde Toulouse revolteert in september. Hij onderdrukt de revolte en ontmantelt de stad. Op 22 december van dit jaar vaardigt paus Honorius III de bul ‘Religiosam vitam’ uit, waarmee de oprichting van de Dominicaanse Orde wordt goedgekeurd. 

1217

Bevrijding van Toulouse door Raimon VI (12 september). Simon van Montfort belegert Toulouse. Ook probeert hij het hooggelegen land van de Sabarthès opnieuw in zijn macht te krijgen. Inname van Peyrepertuse door kruisvaarders (22 mei). Brandstapel te Atrecht. 

1218

Simon van Montfort sneuvelt tijdens het beleg van Toulouse, geraakt door een steen uit de katapult van een vrouwelijke verdedigster. Ook werden er toen gevangengenomen Franse soldaten eerst geruime tijd op de wallen tentoongesteld, om daarna gedood te worden. Amaury VI van Montfort, de zoon van Simon van Montfort, neemt het bevel van het kruisvaarderleger over (juni).  Aanvang van de belegering van Marmande in oktober.  Begin prinselijke kruistocht. 

1219

Derde belegering van Toulouse zonder resultaat. Kruistocht van prins Lodewijk van Frankrijk volop in gang. Verovering en bloedbad van Marmande. Prins Lodewijk keert terug naar Parijs. Veldslag van Baziège gewonnen door de Occitanen. Uitmoording van de hele bevolking van Marmande door de kruisvaarders, een slachting die met 5000 doden vergelijkbaar was met die van Béziers. 

1220 

Systematische reconquista door de graven van Toulouse. De kathaarse kerk herstelt zich in het bevrijde land. Tweede belegering van Castelnaudary. De kruistocht schijnt ten einde te lopen: de faidits lijken de aanvallen afgeslagen te hebben en de katharen kunnen weer even vrij ademen.

1221 

Dood van Dominicus te Bologna (canonisatie in 1234).  Bevrijding van Montréal. Dood van Alain van Roucy. Tweede belegering Castelnaudary door Amaury van Montfort. 

1222

Dood van Raimon VI. Raimon VII wordt graaf (1222-1249) en sticht Cordes. 

1223

Overlijden van Raymond Roger van Foix, die zich had teruggetrokken in de abdij van Boulbonne.  Hij wordt opgevolgd door zijn zoon Roger-Bernard II (1195-1241).  Mirepoix verjaagt Guy de Lévis en neemt in maart haar vroegere haardsteden weer in bezit. Dood van Philips-Augustus, opgevolgd door Lodewijk VIII (1223-1226), die op 6 augustus in Reims tot koning wordt gekroond. Publiek huis van de kathaarse bisschop Pierre Isarn te Cabaret. Belegering van Carcassonne door de Occitanen. Pierre Isarn, de kathaarse bisschop van Carcassonne, maakte een kopie van de besluiten van het concilie van 1167, gehouden in Saint-Félix-Lauragais, dat toen nog Saint-Félix-de-Camaran heette.  

1224

Raymond VII herovert Carcassonne. Amaury van Montfort verlaat het zuiden en geeft zijn rechten aan de kroon van Frankrijk. De kathaarse kerk verlaat de clandestiniteit en installeert zich opnieuw. 

1225

Het Concilie van Bourges lanceert een nieuwe kruistocht. Creatie van het kathaarse bisdom Razès. 

1226

Koninklijke kruistocht van Lodewijk VIII. Verovering van Avignon (9 sept.). Excommunicatie van Raimon VII. Onderwerping van verschillende vazallen van Raimon VII aan de Franse koning. Oorlogen van Limoux. Kathaarse vergadering van Pieusse en creatie van een vijfde kathaars bisdom: de bisschop van Toulouse, Guilhabert de Castres, wijdde Benoît de Termes tot bisschop van de Razès. De kathaarse bisschop Peirre Isarn wordt verbrand te Caunes-Minervois. Dood van Franciscus van Assisi. Zijn broederschap wordt de orde der franciscanen. Dood van Lodewijk VIII bij de verovering van Avignon.  Regentschap van Blanca van CastiliëLodewijk IX (1226-1270) bestijgt de troon van Frankrijk.  

1227

Oorlogen van Cabaret en Limoux tot 1229. Belegering en brandstapel van Labécède. Dood van paus Honorius III. Begin pontificaat Gregorius IX. Pré-Inquisitie tegen de katharen van Duitsland door Koenraad van Marburg (totdat hij vermoord wordt in 1233) en van Robert le Bougre in Vlaanderen.  

1228

Capitulatie van Raimon VII. Overgave van Olivier en Bernat van Termes. Trencavel en Occitaanse baronnen vluchten naar Aragon. Einde kruistocht.   

1229

Dit jaar staat in het teken van de overwinning van de koninklijke Kruistocht in de Languedoc. Vergadering van Meaux en op 12 april het verdrag van Parijs, waarbij Raymond VII zich overgeeft. Onvoorwaardelijke capitulatie van Toulouse. Geseling van Raymond VII te Parijs. Carcassonne wordt een koninklijke seneschalkerij, met inbegrip van de Corbières en Minervois. Concilie van Toulouse. Stichting van de universiteit van Toulouse toegewezen aan de dominicanen. Codificatie van anti-ketterse repressie en eerste instructies. Installatie van koninklijke seneschalken te Carcassonne en Béziers.  De kathaarse kerk duikt in de clandestiniteit. Roger Bernard II van Foix sluit vrede met de koning, zijn zieke vrouw Ermissinde heeft sympathie voor de katharen.  

1231

Eerste inquisitiemissie van Koenraad van Marburg in het Rijnland. 

1232

Montségur wordt de hoofdplaats van de kathaarse kerk van Toulouse, Guilhabert de Castres is de kathaarse bisschop. Synode van de katharen te Montségur. Instelling van de pauselijke Inquisitie. De inquisiteurs – inquisitores hereticae pravitatis – onderzoekers van ketterse verdorvenheid, vielen rechtstreeks onder het gezag van de paus. Bul: Ille humani generis: draagt de inquisitoriale bevoegdheden op aan de dominicanen.

1233

Oprichting van de inquisitie door Gregorius IX, toegewezen aan de minderbroeders, nl. franciscanen en dominicanen. In Cordes worden drie inquisiteurs vermoord. Concilie van Béziers vraagt pastoors om lijsten van verdachten. 

1234

Twee vaste rechtbanken te Toulouse en Carcassonne. Opstanden in Albi en Narbonne (waar de bewoners van de stad het dominicanenklooster verwoesten). De inquisitie veroordeelt 210 mensen tot de brandstapel te Moissac. 

1235

Ketterjacht in Vlaanderen door Robert le Bougre. Brandstapels in Kamerijk en Dowaai. De inwoners van Toulouse verjagen de inquisiteurs.  

1236

Terugkeer van de inquisitie te Toulouse. Diefstal van de registers te Caunes. 

1237

Veroordeling van Bernat Othon van Niort. Vanaf dit jaar worden er ook franciscanen tot inquisiteur benoemd. 

1238

Schorsing van de inquisitie te Toulouse door de paus. 

1239

Brandstapel van Mont-Aimé in de Champagne met 180 verbrandingen. Systematische vernietiging van de kathaarse kerk in Noord-Frankrijk. 

1240

Nieuwe opstand o.l.v. Raymond II Trencavel, die met een leger over de Pyreneeën trekt om Occitanië te bevrijden. Hij wordt bijgestaan door Olivier de Termes, Pierre-Roger de Mirepoix, Guillaume de Peyrepertuse en Pierre de Fenouillet. Nederlaag van de jonge Trencavel bij de belegering van Carcassonne (11 oktober).  Guillaume van Peyrepertuse geeft zich over (16 november). 

1241

Lodewijk IX vraagt Raymond VII om Montségur te vernietigen. Een schijnbeleg zonder succes volgt. Dood van paus Gregorius IX. Dood van Roger Bernard van Foix, die wordt opgevolgd door Roger IV. Veel veroordelingen tegen katharen en waldenzen door de inquisitierechtbank van Peire Selhan in de Quercy (tot 1142). Herneming inquisitie te Toulouse. Vernietiging van Cabaret. 

1242

Moord op de inquisiteurs Etienne de Saint-Thibéry en Guillaume Arnaud te Avignonnet op 28 mei door de ridders van Montségur, onder leiding van Pierre-Roger de Mirepoix. Opstand van Raymond VII en van de Occitaanse bevolking. Een coalitie van Engelsen en Occitanen lijdt de nederlaag tegen de Fransen in Taillebourg en Saintes. 

1243

Vrede van Lorris: Raymond VII onderwerpt zich en krijgt de pauselijke absolutie. Begin van het pontificaat van paus Innocentius IV. De bondgenoten van Raymond VII worden verslagen te Taillebourg. Verdrag van Lorris met onderwerping van Raymond VII.  21 april: concilie van Béziers, waar Raymond VII zich met de kerk verzoent. Vanaf mei begin van de belegering van Montségur door 10.000 kruisvaarders onder leiding van Hugues d’Arcis (seneschalk van Carcassonne) en Pierre Amiel (aartsbisschop van Narbonne). De belegering zou tien maanden duren. Rond Kerstmis zouden Pierre Bonnet, de kathaarse diaken van Toulouse, en de parfait Mathieu de schat van de katharen naar het nabijgelegen kasteel Châteauverdun gebracht hebben. Anderen spreken over de grotten van Ornolac. 

1244

Op 2 maart ging de wapenstilstand in te Montségur en op 16 maart: overgave en brandstapel van Montségur met 225 slachtoffers die onder leiding van hun kathaarse bisschop Bertrand Marty vrijwillig naar de brandstapel gingen. De ridders gaan vrijuit (o.m. Pierre Roger de Mirepoix, die naar Lordat vertrekt). Een 20-tal verdedigers van Montségur, waaronder de vrouw en de dochter van Raymond de Pérella, bekeren zich op het allerlaatste moment tot het katharisme en delen in hun vreselijke lot. De nieuwe burchtheer zal Guy II de Lévis worden. In de nacht voor 16 maart ontsnappen er nog vier man (Amiel Aicart, Hugon, Peytavi en Pierre Sabatier), ze zouden de schat van de katharen uiteindelijk naar Lombardije gebracht hebben. Ontmanteling van de georganiseerde kathaarse kerk in Occitanië. Einde weerstand van Raymond VII.  Herstel van kathaarse hiërarchie in ballingschap in Lombardije. Systematische vervolging van katharen door de inquisitie vanuit Carcassonne, Albi en Toulouse. Dit is het einde van het georganiseerde katharisme in de Languedoc. 

1245

Grote inquisitoriale actie van Bernard van Caux en Jean van Saint-Pierre in de Lauragais (tot 1248).  

1247

Definitieve onderwerping van Trencavel te Béziers (7 april doet hij afstand van zijn rechten op Carcassonne en Béziers ten gunste van Lodewijk IX). 

1248

Moord op twee klerken van de inquisitie te Carcassonne.  Vernietiging registers.  In dit jaar vertrekt Lodewijk IX van Frankrijk naar Egypte en Palestina voor een kruistocht, maar dit loopt helemaal verkeerd af (1248-1253). 

1249

Brandstapel van 80 gelovigen te Agen op bevel van Raymond VII, die bij de Kerk op een beter blaadje wil komen te staan. 27 september: dood van Raymond VII van Toulouse. Alfons van Poitiers, broer van Lodewijk IX en door zijn huwelijk met Joana schoonzoon van Raymond VII, wordt graaf van Toulouse (en na diens dood in 1271 zal Toulouse toevallen aan de Franse kroon). Herneming inquisitie te Toulouse door de bisschoppen ten nadele van de dominicanen.  

1252

Moord op inquisiteur Petrus van Verona van Verona te Milaan. Paus Innocentius IV vaardigt het decreet  Ad extirpanda (Ter vernietiging) uit, waarbij het toegestaan werd vermeende ketters te martelen. 

1254

Overlijden van Pierre-Roger de Mirepoix in Alion. 

1255

Overgave van Quéribus na een korte belegering zonder veel bloedvergieten door Pierre d’Auteuil, seneschalk van Carcassonne. Val van Puilaurens. Dominicanen nemen inquisitie te Toulouse terug in handen.

1258

Verdrag van Corbeil (11 mei) tussen Lodewijk IX en Jaime I van Aragon, dat de grens bepaalt tussen Frankrijk en Aragon. Architecturale aanpassingen van Quéribus, Peyrepertuse, Puivert, Aguilar enz. in opdracht van de Franse koning. 

1265

Overlijden van de graaf van Foix. Hij word opgevolgd door zijn zoon Roger Bernard III. 

1268

Overwinning van de Guelfen op de Ghibelijnen en begin inquisitie in Italië. 

1270

Dood van Lodewijk IX tijdens de kruistocht in Afrika. 

1271

Dood van de kinderloze Joana (Jeanne) van Toulouse en Alfons van Poitiers. Aanhechting van het graafschap Toulouse aan het Franse koninkrijk na het overlijden van Alfons van Poitiers. Het graafschap van Toulouse wordt een koninklijke Franse seneschalkerij. Frankrijk begint nu vorm te krijgen onder Filips de Schone. 

1276

Arrestatie van de laatste kathaarse bisschoppen in Sermione (huidig Italië). 

1278 (12 februari)

Tweehonderd katharen van Sermione worden in de arena te Verona verbrand. Systematische vernietiging van de Italiaanse kathaarse kerken. 

1280

Vervolg van de inquisitie te Carcassonne en te Albi. Complot om de archieven van de inquisitie te Carcassonne te vernietigen. Prediking van de laatste bons hommes in de Carcassès. 

1285

Mislukte kruistocht van Filips III tegen Peire III van Aragon. Mislukt complot van de consuls van Carcassonne om de registers te vernietigen. 

1294

Bonifatius VIII wordt paus.  

1295

Stedelijke opstanden tegen de inquisitie te Carcassonne, Albi, Toulouse en Limoux, tijdelijk gesteund door de koninklijke vertegenwoordigers vanwege een conflict tussen Filips IV de Schone en paus Bonifatius VIII. 

1296 (oktober)

Pierre en Guillaume Authié verlaten de Languedoc en trekken en kathaarse gemeenschap in Lombardije (Italië). De parfait Prades Tavernier vertrekt naar Catalonië.  

1298

Dood van Pierre Déjean Olieu. Begin van de begijnse beweging in Midi. 

1299 (herfst) 

Terugkeer van de parfaits uit Toulouse; Pierre Authié wordt herkend door Pierre de Luzenac. 

1300 – 1793 

1300

Teruggekeerd in Occitanië poogt Peire Autier de kathaarse kerk nieuw leven in de blazen (tot 1310). Brandstapel van Gerardo Ségarelli van Parma en zijn volgelingen. Nieuwe opstanden tegen de inquisitie te Carcassonne.  

1302

Overlijden van Roger Bernard III, graaf van Foix, te Tarascon. Hij kreeg op zijn sterfbed het consolament toegediend door Pierre Autier. 

Augustus: Bernard Délicieux bevrijdt de gevangenen uit de kerker van Carcassonne. 

1303

Geoffroy d’Ablis wordt inquisiteur te Carcassonne. Aanslag te Anagni op paus Bonifatius VIII door de Franse legisten, gevolgd door zijn overlijden. 

1304 (april)

Pierry Maury wordt in Arques door Pierre Authié ingewijd in het kathaarse geloof. 

1305

Begin van het pontificaat van Clemens V (5 juni  verkozen, gewijd op 14 november in Lyon).  Troon en altaar worden zo wederom verenigd. Onderdrukking door de koning van de stedelijke opstanden tegen de inquisitie van de Languedoc. Inquisitie van Geoffroy d’Ablis in de Razès, Carcassès, Lauragais en graafschap van Foix (1305-1316). Arrestatie van alle inwoners van Verdun-Lauragais.  

1307

Bernard Gui wordt inquisiteur te Toulouse (tot 1324). Vele brandstapels van bonhommes en hun gelovigen in de gebieden van Toulouse en Agen, de Quercy en de Lauragais. Verbranding van Fra Dolcino en zijn apostolieken in Lombardije.  Arrestatie van de tempeliers in Franse gebieden. 

1308 (mei) 

Eerste inval in Montaillou onder leiding van Pierre de Luzenac. In september zal men nogmaals overgaan tot een grote arrestatie, waarbij er een hele lijst mensen werden opgepakt. Op 13 oktober worden alle Tempeliers opgepakt. 

1309

Verplaatsing van de pauselijke zetel van Rome naar Avignon. De belangrijkste persoonlijkheden van de kerk van Autier worden eind augustus aangehouden bij Castelnaudary en verbrand. Jacques Autier wordt gearresteerd en gevonnist. Op 9 maart verplaatst Clemens V de pauselijke zetel van Roma naar Avignon (Provence). Bélibaste vlucht naar Spanje. Op het eind van dit jaar wordt ook Guillaume Autier gearresteerd. Bernard Gui wordt inquisiteur in Toulouse. 

1310

Verbranding van Pierre en Guillaume Autier te Toulouse in april (op de Place Saint-Etienne). Brandstapels van waldenzen, begijnen en beginessen te Toulouse en in de oostelijke Languedoc. 

1314

Verbranding van de grootmeester van de Tempeliers, Jacques de Molay, met naast hem zijn rechterhand Geoffroi de Charnay. 

1315-1330

Verbrandingen van begijnen en spirituelen in de Languedoc. 

1316 (10 september) 

Overlijden van inquisiteur Geoffroy d’Ablis, die wordt opgevolgd door Jean de Beaune. 

1317 (19 maart) 

Jacques Fournier wordt bisschop van Pamiers.   

1318

Inquisitiecampagne van bisschop en inquisiteur Jacques Fournier vanuit Pamiers tegen de katharen van het graafschap Foix (tot 1325). Verbranding van franciscaanse spirituelen te Marseille. 

1319

Veroordeling van de franciscaan Bernard Délicieux door de inquisitie van Carcassonne. Hij sterft in de Muur van Carcassonne omdat hij zijn spirituele franciscaanse broeders ondersteund heeft. 

1320

Terechtstelling van Bernard Délicieux. Op 10 of 11 augustus: arrestatie van Pierre Clergue, de pastoor van Montaillou, die een dubbele rol speelde als katholiek pastoor en kathaar. Hij zal sterven in oktober 1321. Ook de waldenzen staan bloot aan vervolging: brandstapel van de waldenzische diaken Raimond de Sainte-Foi te Pamiers. 

1321

Bélibaste wordt eind maart gearresteerd in Tirvia, Catalonië. Hij wordt op 24 augustus verbrand te Villerouge-Termenès na een veroordeling door Bernard de Farges. 

1323

Bernard Gui stelt een handboek voor de inquisiteur op. 

1327

Jacques Fournier wordt tot kardinaal gewijd.  

1329

Laatst gekende brandstapel van vier kathaarse gelovigen te Carcassonne. De juridische commissie van de Inquisitie stemt (ondanks twee onthoudingen) ervoor dat de overblijfselen van Pierre Clergue, de voormalige pastoor van Montaillou, acht jaar na zijn dood opnieuw worden opgegraven. De overblijfselen worden alsnog verbrand.  

1334 (20 december)

Jacques Fournier wordt in Avignon tot paus verkozen (Benedictus XII).

1342 (15 april) 

Jacques Fournier (paus Benedictus XII) overlijdt aan koudvuur. 

1412

Laatste vonnissen tegen katharen in Italië. 

1463

Turkse verovering van Bosnië en het einde van het Bosnische katharisme. 

1466

Asiel te Venetië van een groep Bosnische kathaarse prelaten. 

1532

Aansluiting van de waldenzen bij de Reformatie. 

1659 

Verdrag van de Pyreneeën. Definitieve vaststelling van de grens tussen Frankrijk en Spanje. 

1660

Guillaume Besse publiceert de besluiten van het kathaars concilie van 1167 in zijn werk ‘Histoire des ducs, marquis et comtes de Narbonne’.  Hij zou hiervoor de in 1223 door Pierre Isarn gemaakte kopie gebruikt hebben. Geen van al deze papieren, kopie nog origineel, is echter terug te vinden vandaag, waardoor sommige historici zich heel wat vragen stellen bij de gebeurtenissen in 1167 en of die bijeenkomst (met Nicetas) wel zou hebben plaatsgevonden. Het enige zekere is dat er wel vier kathaarse bisschoppen zijn gewijd rond die tijd, omdat de namen van deze mensen door verschillende bronnen worden vermeld. 

1666

Op bevel van minister Colbert wordt een gedeelte van de inquisitiearchieven van Carcassonne en Toulouse gekopieerd tijdens de missie Doat. 

1692

Publicatie van Historia inquisitionis door Philippus van Limborch te Amsterdam. 

1703

Verdwijning van de laatste inquisiteur te Carcassonne (Thomas Vidal). 

1707

Verdwijning van de laatste inquisiteur te Toulouse (Antonin Massoulié). 

1793

Verregaande vernietiging van het inquisitiearchief van Carcassonne dat voordien naar Montpellier was gebracht. 

Noot: Deze tijdlijn werd letterlijk overgenomen uit het boek ‘Katharen in Europa’ van Yves Van Buyten en Willy Vanderzeypen, pp. 266 – 272 en later aangevuld met datums uit René Weis (De Laatste Katharen), Anke Nolen (Het Land der Katharen) en een aantal tijdschriften en websites.